حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی اربابی امام جمعه شهرستان بنجار سیستان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در زاهدان ، ضمن گرامیداشت سالگرد یکصدمین سال باز تاسیس حوزه علمیه و جایگاه تاریخی و تمدن‌ساز حوزه‌های علمیه، اظهار داشت: حوزه‌های علمیه در طول تاریخ، نقشی بی‌بدیل در ارتقاء علمی و فرهنگی جوامع اسلامی ایفا کرده‌اند، تربیت دانشمندان برجسته‌ای همچون شیخ‌الرئیس ابن‌سینا و خواجه نصیرالدین طوسی، که نه تنها در علوم دینی، بلکه در شاخه‌هایی چون طب، ریاضیات، منطق و نجوم سرآمد روزگار خود بودند، گواهی روشن بر این حقیقت است.
وی ادامه داد: از جمله عرصه‌هایی که حوزه‌های علمیه در آن نقش‌آفرینی مؤثر داشته‌اند، می‌توان به رشد و توسعه علومی مانند منطق و اصول اشاره کرد، این علوم، به‌عنوان زیربنای تفکر عقلانی در فرآیند تحلیل، استنباط و فهم علمی کاربرد گسترده‌ای دارند و به‌نوعی پایه‌گذار مسیر عقل‌گرایی در تمدن اسلامی بوده‌اند.
امام جمعه بنجار افزود: علمای بزرگ حوزه نه تنها در عرصه تولید علم فعال بوده‌اند، بلکه در تأسیس نهادهای علمی نیز سهم بسزایی داشته‌اند، رصدخانه مراغه که به‌دست خواجه نصیرالدین طوسی بنیان‌گذاری شد، نمونه‌ای روشن از پیوند میان حوزه علمیه و پیشرفت‌های علمی زمان خود است.
وی با تأکید بر نقش حوزه در پیوند میان دین و دانش تصریح کرد: یکی از کارکردهای مهم و راهبردی حوزه‌های علمیه، برقرار ساختن تعادل میان آموزه‌های دینی و یافته‌های علمی است، اگر علم از دین جدا شود، مسیر بی‌اخلاقی و فروپاشی وجدان انسانی را در پیش می‌گیرد، چنانچه دین به‌صورت ناآگاهانه در روند علمی مداخله کند، رشد علم نیز مختل خواهد شد، حوزه‌های علمیه همواره کوشیده‌اند تا با رویکردی عقلانی، علم را در مسیر اخلاق و معنویت هدایت کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین اربابی با اشاره به الزامات تحول در حوزه‌های علمیه گفت: اگر حوزه‌ها بتوانند ضمن حفظ اصالت و هویت تاریخی خود، تحولی ساختاری و هوشمندانه را در پیش بگیرند و ارتباطی مؤثر با جامعه معاصر برقرار کنند، خواهند توانست در دنیای امروز نیز نقش‌آفرینی جدی و مؤثر داشته باشند.
وی در ادامه برخی راهکارهای عملی برای ارتقاء جایگاه حوزه در دنیای امروز را چنین برشمرد: اصلاح ساختار آموزشی متون درسی و تنوع‌بخشی به محتوای آموزشی متناسب با نیازهای روز جامعه،آموزش مهارت‌های نوین همچون فن بیان، سواد رسانه‌ای و آشنایی با فناوری‌های نو، به‌ویژه عرصه‌هایی مانند هوش مصنوعی و فضای مجازی،گسترش ارتباط حوزه و دانشگاه با برگزاری نشست‌های علمی مشترک و راه‌اندازی رشته‌های میان‌رشته‌ای نظیر فقه و فناوری،حضور فعال و هدفمند در فضای مجازی برای تبیین معارف اهل بیت(ع)، پاسخگویی به شبهات و تعامل مؤثر با نسل جوان، تربیت مجتهدان تمدن‌ساز که با نگاه جامع و راهبردی، بتوانند راهبری علمی، فرهنگی و اجتماعی جامعه را برعهده بگیرند.
امام جمعه بنجار در ادامه تأکید کرد: آینده درخشان اسلام و تشیع، در گرو نوسازی هوشمندانه نهاد حوزه است، حوزه‌ای که هم ریشه در سنت دارد و هم چشمی به افق‌های آینده دوخته است.
