آثار
مهم ترین اثر وی درر الفوائد است که درر الاصول هم نامیده شده است. این اثر از یک سو، ریشه در مبانی اصولی فشارکی دارد. از سوی دیگر، از آرای مهم آخوند خراسانی در قلمرو اصول فقه برآمده است. آیة الله حائری، بنا بر اظهار خود، در تألیف جلد اول کتاب از آیة الله فشارکی و در جلد دوم آن از آخوند خراسانی استفاده کرده است.
برخی از شاگردان آیة الله حائری از جمله میرزا محمود آشتیانی، میرزا محمد ثقفی، محمد علی اراکی و سیّد محمد رضا گلپایگانی بر درر الفوائد حاشیه نوشته اند که برخی از آنها به چاپ رسیده است.[1]
وی به سبب اشتغالات فراوان در دوره اقامتش در قم، کمتر به تألیف پرداخت. با این حال، آثار ارزشمندی از او برجای مانده است که میتوان آنها را پنج نوع دانست:
1. آثار تالیفی: از وی پنج اثر تالیفی باقی مانده است که عبارت اند از: درر الفوائد، کتاب النکاح، کتاب الرضاع، کتاب المواریث وکتاب الصلوة.”[2]
2. نگاشتن تقریرات درس استادانش از این نمونه فقط از تقریرات درس اصول فقه سید محمد فشارکی یاد شده است.[3]
3. تقریرات درسهایش این تقریرات را شاگردانش تدوین کرده اند؛ مانند رساله الاجتهاد والتقلید، کتاب البیع وکتاب التجارة، هر سه به قلم محمد علی اراکی و تقریرات درسهای او، به قلم سید محمد رضا گلپایگانی و میرزا محمود آشتیانی.[4]
4. حواشی بر کتابهای فتوایی مانند حاشیه بر أنیس التجار اثر ملامهدی نراقی و حاشیه بر عروة الوثقى اثر سیّد محمد کاظم یزدی و یازده حاشیه دیگر که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.[5]
5. رساله های عملیه و فتاوا مانند مجمع الأحکام منتخب الرسائل (فارسی)، منتخب الرسائل (عربی)، رساله مختصر عملیه و مناسک حج که به صورت مستقل هستند.[6]
6. جواب استفتائات: که در مجموعه ای مستقل جمع آوری شده است.
[1] . گنجینۀ دانشمندان، ج ۱، ص ۲۹ – ۳۰، ۵۳ – ۵۴؛ آیة الله حاج شیخ عبد الکریم حائری در تأسیس و حراست از حوزه علمیه قم، ص۱۹۸.
[2] . «مصاحبه با آیة الله حاج شیخ محمدرضا طبسی»، ص63.
[3] . همان، ص ۹۹ – ۱۰۱.
[4] . الذریعه، ج ۲، ص۴۵۳ وج ۲۰، ص ۱۵ و ج ۲۲، ص ۴۰۵ – ۴۰۶ و ج ۲۵، ص ۸۷ .
[5] . آیة الله مؤسس، ص۱۰۳ – ۱۰۵.
[6] . همان، ج۴، ص۳۷۸.
